Datalife Engine - Türkçe Destek ( DLE )

"DLE" hakkındaki güncel düşüncelerim.

* DLE'nin lisanslı oluşu küçük projelerde veya başkalarına yaptığım işlerde sorun çıkartması.. Ya da şöyle söyleyim: Verilecek lisans parasına değmeyecek projeler olsa bile lisans almanın gerekli olması sistemi benim için ilk tercih olmaktan çıkarttı. Diğer nokta ise "esnek" olmayışı. Esnek derken DLE ile herşey yapılabiliyor vs. gibi bir durum değil. Backend kısmından bahsediyorum..

* Yine sorun DLE'nin lisanslı oluşu.. Sanırım sırf bu yüzden geliştireni yok denecek kadar az. Türkiyede dle.net.tr haricinde özgün içerik (eklenti/modül) üreten kimselerin olmayışının nedenlerinden biri de bu olabilir. Rekabet ortamı olayınca ve kullanıcı sayısı az olunca, önceki yıllara göre sitemizin üretkenliğini de azaltıyor. Önceleri daha fazla modül, daha fazla eklenti... Türkçe tema ekliyordum. Çünkü ben, @Kadir Hanoğlu ve @Eren Yumak yaptığımız işlerde düzenleme/modül gerektiğinde yapıp siteye ekliyordum. Sistemi kullanmadıkça sistem için eklenti üretimi de azaldı.

* Yaptığım modüllerden en çok satılan Film Reader ve en çok satın alan yabancı kullanıcılar. Buradaki etkenler şunlar olabilir: Kur farkı, ülkenin ekonomik durumu ve sistemi tercih edenlerin bakış açısı. Maalesef bazı modüller beklentimin altında satın alınma sayılarına sahip. Modüllerim çok kaliteli/hatasız demiyorum. Fakat elimden geldiğince ve kullanıcı bildirimleri ile hata gidermeye ve istekleri eklemeye çalışıyorum.
Bazı modüllerin de uzun süre güncellenmeyişinin nedenleri: Benim kullanmıyor olmam, kullanılmıyor olması, kullanıcıların geri bildirimde bulunmayışı ( ücretli ise ilk kurulumda destek vererek tüm sorunları çözmeye uğraşıyorum )
Bunun yanında uzun süredir destek verdiğim modüller de mevcut. Örneğin PHP yi MyBB Integrator ile öğrenmeye başladım. ( Öğren-Yap formülü öğrenmenize hız katar ) Tarih olarak bakıldığında 2011'den bu yana aktif olan bir modül.
Paypal'ın kapanması da kötü bir etken oldu fakat satışlar yine de azımsanmayacak seviyelere gelmişti. Yeni ürünlerin olmayışı da paypal ile aynı etikiyi yaptı diyebilirim..

* DLE piyasada görüp kullanılabilecek en basit yapıya sabit bir sistem. Temel seviyedeki PHP bilgisi ile kendiniz için basit eklentiler yapabilirsiniz.
Yıllar geçtikçe teknolojinin hatta yazılımın önemi artıyor. Bunda seçeceğiniz dilin belirgin bir çizgisi yok fakat başlangıç için iyi bir seçim yapmakta fayda var. İşinize yarayacak bir dil seçmek önemli olan. Eğer "programcı" olmak gibi bir hedefiniz varsa dil ayrımı yapmamak gerekir.
Herhangi bir OOP (Nesneye yönelik programlama) dil ile hatta fonksiyonel programlama dillerinden birini öğrenmiş olan diğer dillere kolayca alışabilir.
Konuyu DLE'ye bağlayacak olursak. 2011'den beri sürekli olarak kullandığım, 2011 öncesinde (sanırım 2008-2009) de kullandığım bir sistem olan DLE'ye modül/eklenti yazan "yerli" kişilerin sayısı 2-3'tür. Bunu 4 yıldır destek sitesini yöneten biri olarak söylüyorum.. Belki yapan fakat görünürde olmayan kimseler vardır. 2008 yılından itibaren açık olan destek sitelerini de biliyorum maalesef yerli "üretim" diyebileceğimiz ürünler olduğunu hatırlamıyorum. Yoktur da demiyorum. Akılda kalacak seviyede bir ürün hatırlamıyorum.
Sonuç: Kimin ne öğrendiği veya yaptığı elbette beni ilgilendiren bir durum değil. Millet olarak "hazır" beklemek yerine birşeyler öğrenmemiz gerekiyor. En azından kendi ihtiyacınızı karşılayabileceğiniz kadar.. ( Bunun önemini anlayacağınız birgün olacaktır.. )
Kendimden biliyorum bir modülün kurulumu için 1 haftaya yakın uğraşmışımdır.. O zamanlar PHP ne Host ne MySQL ne haberim yoktu :)

* Sitedeki birçok içerik bana ait, yani yapımcıları benim. Benim bu şekilde soru sorabileceğim ayrıca Türkçe konuşabilen :) tanıdığım olmadı. Buradaki amacım kendimi övmek vs. değil. Bir şeyler "öğrenmek" isteyen kişilerin elindeki fırsattan bahsediyorum. Fakat bugüne kadar bu amaçla sorun soran sayısı 1% ise hazır bekleyen 99% dur. Burada her destek bekleyene "hazırcı" etiketi yapıştırmıyorum. Elbette herkes her şeyi bilmek zorunda değil. Burada hazır bekleyen dediğim kişiler tamamen "öğrenmeye kapalı" olanlar. Bazıları çıkıp ben sordum cevap vermediniz diyebilirler.. Gözden kaçmış olabilir, mümkündür. Fakat şu tarz sorular da gelmedi değil: DLE bot nasıl yapılır? Soruyu soran kişiye sorulacak ilk soru php biliyor musunun? Daha önce bot gördün mü? Herhangi birinin cevabı hayır ise öğrenmeye başlanacak nokta burada değil.

* Bugüne kadar iyi veya kötü dle.net.tr olarak destek vermeye çalıştık. Bu şekilde bir süre daha devam edeceğiz.. Elbette birgün siteyi kapatacağız.. Bunun için aceleci değilim.. DLE yapımcılarından null dağıtım yüzünden uyarı gelirse sadece Türkçe yama olarak paylaşıma devam edebilirim.. Uyarı gelmese de bu yönteme geçebilirim.. Uzun bir süredir aklımda çünkü.
Resmi destek sitesi olma çağrıma cevap gelmedi uzun bir süredir. Burada en çok kazancı olacak taraf DLE yapımcılarıdır. Türkiye deki kullanıcı kitlesi azımsanmayacak kadar olduğunu tahmin ediyorum. Lisans ücreti ve Rusya şartlarına baktığımızda 1 lisans bile önemli.
Dediğim gibi kendileri bilir :) Boş vakitlerimde buradan destek vermeye devam edeceğim ben..

* DLE yerine wp kullanın demiyorum. Yapacak olduğunuz siteye en uygun sistemi bulmaya çalışın. Alışık olduğunuz sistemi o siteye uydurmaya çalışmayın. Yeni sistemler deneyin, alternatifleriniz olsun.. Belki 1 yıl sonra DLE nin hiç Türkçe paketi çıkmayabilir. Bu yüzden sistem bağımlısı olarak kalmayın. Söylediğim tarihler net değil, siteyi şu zaman kapatırım gibi bir düşüncem de yok ama birgün kapanacak. "Burası kapanırsa ne yaparsınız?" da demiyorum. Başka siteler açılır vs. bir şekilde işinizi halledersiniz. Vazgeçilmez değiliz. Yazdıklarımın hiçbirinde site için veya kendim için böyle birşey demeye çalışmadım. Tarafsız bir göz olarak okuyunuz.

* DLE için gelen işlerin neredeyse 90%'nını geri çeviriyorum. Yeni modüllerin gelmesi bu yüzden zor. Ancak varolanları güncel sürümlere uyarlamaya devam edeceğim.

Bunları yazmanın nedeni uzun süredir önceki yıllara göre site ile fazla ilgilenememem.. Belki birilerinin birşeyler öğrenmek için çabalamasına vesile olur... Yazımda mutlaka hatalı yazdığım kısımlar vardır. Yorum olarak sorarsanız açıklamaya çalışırım.
Yorumlarınızı bekliyorum..